Kaarten en voorwerpen

Kaarten
Voorwerpen

Noord-Amerika 1882 - 1883

Voorwerpen
Ten Kate was een uitzonderlijk antropoloog, met een grote sympathie voor de indiaanse cultuur. Hij kon daardoor gegevens verzamelen die voor andere, minder scrupuleuze onderzoekers, verborgen bleven. Daarnaast had hij ook een goed oog voor etnografica, voor interessante voorwerpen van de indianen. De door hem verzamelde collectie kwam voor het overgrote deel in het Rijksmuseum voor Volkenkunde terecht. Het is een van de vroegste wetenschappelijk verantwoorde verzameldingen in Europa. Daarnaast is zij van belang vanwege de gestructureerde wijze van verzamelen van voorwerpen voornamelijk afkomstig van niet-sedentaire stammen uit het zuidwesten van Amerika.

Kanomodel
Een deel van de inheemse volken vindt in de kunstnijverheid een aanvullend middel van bestaan. De kanomodellen van bast en stekelvarkenpennen vormen samen met poppen en mocassins aan het einde van de negentiende eeuw geliefde souvenirs op toeristische plaatsen als de Niagara Falls.
Chippewas (Iroquois), noordoostelijk Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Draagwieg
De beugel dient zowel voor het dragen van de wieg als ter bescherming van het kinderhoofd. Poppetjes en andere objecten zijn aan de draagwieg bevestigd voor de ontwikkeling van de zintuigen en de spieren van het kind of dienen als amulet ter bescherming tegen boze krachten.
Tuscarora (Iroquois), noordoostelijk Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Kom
De Papagos zijn bedreven pottenbakkers. Het groene glazuur is op deze zeldzame kom met een yuca stengel op de uitgespaarde vlakken en als strepen langs de rand aangebracht.
Tohono O’odham/Papago, Arizona, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Oorlogsschild, káirats
Dit schild van de Pima indianen is een van de weinige schilden die Ten Kate van zijn tocht meeneemt. Hij weet het met veel moeite van een oude krijger los te krijgen. De lus aan de bovenzijde dient aan de arm bevestigd te worden waardoor het schild met grotere vrijheid kan worden gehanteerd.
Akimel O’odham/Pimas, Arizona, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Manden
Het vlechtwerk van deze manden is zo hecht dat ze als watercontainer kunnen dienen. De Akimel O’odham (Pimas) zijn de ‘mensen van de rivier’ en leven in de buurt van de Salt en Gila rivieren in het zuidwesten van Arizona. Zij zijn vermoedelijk afstammelingen van de Hohokam, een hoogwaardige cultuur die grote irrigatiewerken en stenen bouwwerken hebben achtergelaten.
Akimel O’odham/Pimas, Arizona, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Pascola masker
De verbondenheid met de natuur van de Yaqui-indianen komt in dit masker tot uiting in de twee spiraalvormige motieven, die slangen symboliseren. De twee kruizen verwijzen naar het christelijk geloof en naar de stralen van de zon, die het leven mogelijk maakt.
Yaquis, Noordwest-Mexico.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.


Zadeltas, parfleche
Opbergtassen om aan weerszijden van het paard vast te binden. De tassen worden volgens traditionele methoden bewerkt en beschilderd door vrouwen van de Utes-indianen. Ze worden gemaakt van de huid van bizons, elanden en later van koeien en paarden.
Zuidelijke Utes, Grote Bekken Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Gordeltas
Zoals de Indiaanse man zijn dapperheid bewijst op het strijdveld, zo verovert de Indiaanse vrouw haar plaats in de gemeenschap door de productie van met kralen en stekelvarkenpennen versierde lederen voorwerpen voor ritueel en dagelijks gebruik. Deze gordeltas dient vermoedelijk als tabaksbuidel. De uitbundige versiering verhoogt de status van de fiere krijger.
Yanktonai Sioux, Zuid- Dakota, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Lendendoek
Deze lendendoek is langs de uiteinden met platgeslagen stekelpennen versierd. Boven de horizontale banen zijn twee hemelsymbolen weergegeven. De franjes zijn ook met stekelpennen omwonden en langs de uiteinden zijn met ijzeren wikkels de kwastjes van dierenhaar bevestigd.
Yanktonai Sioux cultuur, Zuid-Dakota.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Mocassins van bisonleer, wuágno
De siermotieven zijn kenmerkend voor de Cheyennes. De kleine kraaltjes zijn afkomstig uit China en werden vanaf het midden van de 19e eeuw door handelaren bij Indianen in de noordelijke Plains geïntroduceerd.
Noordelijke Cheyennes, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Pijp, tomahawk
De pijp combineert de dapperheid van de krijger en de spirituele kracht die hij door het roken ontvangt. Het is een gemakkelijk en hard slagwapen dat ook als werpbijl met een dodelijke precisie wordt gehanteerd. Europese handelaren en settlers brachten de oorspronkelijke bevolking in contact met smeedijzeren bijlen.
Sioux, Noordelijke Plains, Verenigde Staten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.