Portret ten Kate

Noord-Amerika 1882 - 1883

Herman F.C. ten Kate kwam uit een kunstenaarsgezin en leek voorbestemd kunstschilder te worden. Maar na een reis naar Corsica veranderde hij zijn plannen. Ten Kate wilde niet-westerse culturen gaan bestuderen. Hij was vooral geïnteresseerd in de inheemse culturen van Noord-Amerika. Om zich voor te bereiden op het antropologisch onderzoekswerk volgde hij studies aan universiteiten en instellingen in Leiden, Parijs, Berlijn Gottingen en Heidelberg. Daarna studeerde hij ook nog medicijnen.
Naast de expeditie naar Noord-Amerika in 1883 nam Ten Kate in 1887 deel aan de Amerikaanse Hemenway expeditie. En ook in de jaren negentig van de 19e eeuw ondernam hij verschillende expedities, waaronder een KNAG-expeditie naar Nederlands-Indië. Vervolgens werkte hij jaren als arts in Japan en Europa. Werk als professioneel antropoloog bleek namelijk niet voorhanden. Toch bleef Ten Kate zijn hele leven artikelen over antropologische onderwerpen publiceren.

Ten Kate was een aanhanger van het positivisme, een wetenschappelijke stroming die zich richt op waarnemen. Opvallend was zijn cultuurrelativisme. Dit kwam tot uiting in zijn kritiek op de koloniale wereld, de uitbuiting van inheemse volkeren voor eigen gewin, de vermeende superioriteit van de Westerse mogendheden en de ondergeschikte rol die de gekolonialiseerde volkeren in de koloniale politiek kregen toebedeeld.
Ten Kate leefde in een tijd waarin zijn mening niet breed gedeeld werd waardoor hij geen vaste aanstelling in de antropologie kon krijgen. Maar door zijn kwaliteiten als onderzoeker staan zijn onderzoeksresultaten nog altijd overeind.